Centrum Zdrowia Psychicznego w Słupsku od kwietnia ub. roku uczestniczy w ciekawym programie pilotażowym. Potrwa do 2022 roku. Po jego zakończeniu słupski ośrodek na stałe pojawi się na mapie jako centrum środowiskowe, któremu mogą zostać zaproponowane nowe kierunki działania w zakresie zdrowia psychicznego.
Finansowanie psychiatrii w Polsce jest mocno niezadowalające, mimo że Narodowy Program Ochrony Zdrowia Psychicznego zakłada powstawanie centrów zdrowia psychicznego. Słupskie centrum działa od kilku lat, chociaż nie było łatwo, ponieważ działające oddziały generowały stratę. Dodatkowo brakowało personelu. W kwietniu 2020 r. CZP weszło w program pilotażowy. W ramach programu CZP obejmuje opieką dorosłych mieszkańców powiatu słupskiego czyli 156 tys. mieszkańców. Zadaniem programu jest doprowadzenie do takiej sytuacji, by jak najmniej ludzi leżało w szpitalu psychiatrycznym, a jak najwięcej ludzi było leczonych w domu.
O ile przed pilotażem w szpitalu leczonych było od 80 do 90 pacjentów. Obecnie zdarza się, że zajętych jest 30 łóżek, ponieważ pozostali pacjenci leczeni są w domu, w przyjaznym dla nich środowisku – podsumowuje dyr Krzysztof Sikorski. Jest to także zasługa wykwalifikowanego zespołu pracowników socjalnych, którzy przeszli do CZP z miejskiego MOPR-u. Oni wraz z psychologiem, wraz z lekarzem psychiatrą i psychoterapeutą jeżdżą do swoich pacjentów. Zespoły te odwiedzają pacjentów jest w stałym leczeniu, jednak do części z nich docierają w ramach zgłoszonych interwencji. To działa jak pogotowie psychiatryczne. Obecnie działa 10 takich zespołów.
Ogłoszenie pandemii i wynikające z niej ograniczenia spowodowały, że w ostatnich 11 miesiącach zespoły miały utrudniony dostęp do pacjentów w terenie. Mimo to od początku z miesiąca na miesiąc zespoły interwencyjne zwiększały zasięg swoich działań. Jest pewne, że gdy ograniczenia zostaną zniesione, ilość interwencji będzie drastycznie wzrastać. Na dzień dzisiejszy CZP zamierza nawiązać współpracę z lekarzami pierwszego kontaktu, do których pacjenci trafiają w pierwszej kolejności oraz z gminnymi ośrodkami pomocy społecznej. To pozwoli „ wyłowić” w środowisku osoby potrzebujące pomocy psychiatrycznej, dotychczas niezdiagnozowane, obawiające się pomocy w tym zakresie lub osoby z najbliższego otoczenia pacjentów, będące źródłem ich problemów.
Ciekawym rozwiązaniem jest punkt zgłoszeniowo – konsultacyjny przy CZP, który już powstał. Działa od godz 8.00 do 18.00 od poniedziałku do piątku. Drugi punkt w tych samych godzinach działa przy ul Ziemowita w Poradni Zdrowia Psychicznego. Trafiają do niego osoby szukające wsparcia i porady. W kameralnej atmosferze, bez rejestracji, czekania na przyjęcie można porozmawiać z psychologiem, terapeutą, niekoniecznie od razu z lekarzem, którego część pacjentów się obawia.
Zalety opieki środowiskowej docenia lekarz psychiatra Magdalena Piekarec, zastępca dyr słupskiego CZP. Dostrzega, że dzięki opiece środowiskowej zyskuje nie tylko pacjent, ale także jego najbliższe otoczenie. Zostaje ono przygotowane do pomocy choremu, szczególnie do udzielania wsparcia niezbędnego przy leczeniu farmakologicznym i terapeutycznym.
Opieka środowiskowa sprawdza się w sytuacji, gdy pacjent ma na tyle zaburzone funkcjonowanie, że nie jest sam w stanie trafić do prawidłowej,zinstytucjonalizowanej opieki zdrowotnej na wizytę u lekarza czy na zastrzyki – wyjaśnia Magdalena Piekarec. To do nich jest skierowana opieka środowiskowa.
Na bazie programu pilotażowego udało się uruchomić w CZP nowy zawód: terapeuta środowiskowy. Obecnie w tym zawodzie szkoli się 16 osób, a w kolejce czeka kolejne 30 osób nie tylko ze Słupska , ale także z Koszalina i z Gdańska. Dotychczas kursy organizowano w Krakowie, w ośrodku z dziesięcioletnim doświadczeniem w tej dziedzinie. Dzięki współpracy CZP z prof. A. Cechnickim i jedną z placówek oświatowych w Słupsku pierwszy kurs odbywa się w naszym mieście, a drugi ruszy w lutym tego roku. Każdy kurs przyszłego terapeuty środowiskowego kończy się egzaminem i certyfikatem ministerialnym
Bożena Bugańska
